home   |   dag 2   |   dag 3

Vooraf:

Tijdens de voorafgaande dagen wordt de aanleiding van WOI uitgelegd en gesitueerd. Een paar kaarten van het Europa van 1914 worden erbij gehaald en de hele politieke en economische situatie wordt duidlelijk gemaakt.

Start.

We verzamelen om 7u30 op school.
De auto's worden geladen en de chauffeurs worden gebriefd.
Om 8u00 vertrekken we!

Schoorbakkebrug (Schore)

Daar, te midden de velden, aan de oevers van de IJzer, krijgen de leerlingen het verhaal …

-    van de inval van de Duitsers in België op 4 augustus 1914…
-    van de val van de steden Luik, Namen, Leuven, Brussel, Antwerpen,... de daaropvolgende weken …
-    van de Belgische soldaten die zich weren als duivels tegen de ‘Duitse beer’…
-    Van het in allerijl mobiliseren vanuit heel het Britse Gemenebest (Engeland, Schotland, Canada, Australië, Indië,…) en Frankrijk om het ‘arme België’ te hulp te snellen.  Terwijl Frankrijk al enorme verliezen had geleden aan het front aan de Frans-Duitse grens…
-    Van de wedloop wie het eerst de kust van Fransvlaanderen zal bereiken…
-    Van de volledige terugplooiing van de Belgische troepen tot achter de IJzer waar het Duitse leger op 16 oktober 1914 met enorm machtsvertoon van plan is het laatste stukje Belgisch grondgebied te veroveren, het Belgische leger (wat er nog van rest) volledig in de pan te hakken en door te stoten naar Parijs…
-    Van het zeer moedige optreden van de Belgen, onder dagenlang kanon- en mitrailleurvuur, onder een voortdurend aanhoudende regen, in de modder van inderhaast gegraven greppels en grachten, loopgraven en verbindingsgangen.
-    Niet van een gevecht,… van een slachting !
-    Van de aankomst van de Fransen op 28 oktober 1914.  Eindelijk !  Hulp !
-    Van de onderwaterzetting van 29 oktober 1914 dat de bewegingsoorlog definitief ombuigt naar een stellingenoorlog die uiteindelijk vier jaar zal duren …
-    Van een patstelling : twee legers die op sommige plaatsen nog geen 30 meter van elkaar gestrand zijn in een netwerk van loopgraven ; en dit langs het gehele front van Nieuwpoort helemaal tot aan Zwitserland.  Met daar tussenin… Niemandsland.


Bij elke stopplaats tijdens onze rondrit zullen de gasten ook telkens getuigenissen te horen krijgen ;
enerzijds uit het dagboek van de twintigjarige Gentse soldaat Raoul Snoeck ; hij sneuvelde een paar weken voor het einde van de oorlog, 
en anderzijds uit verzamelde geschriften (brieven, dagboeken) en neerslagen van interviews van gewone burgers uit de Westhoek.

We stoppen ook even in:

Tervate

Oudstuivekeskerke

IJzertoren (Diksmuide)

Het verhaal van daarnet wordt met veel beeldmateriaal, sterke verhalen, getuigenissen,… verder vorm gegeven tijdens ons bezoek aan het museum, ondergebracht in de 22 verdiepingen tellende IJzertoren. 

Na het bezoek eten we hier onze picknick.

Bezoek de website .

Dodengang (Diksmuide)

Aankomst: 12u45 Vertrek: 13u30

Belgische begraafplaats (Keiem)

Veel tijd om te pauzeren hebben we niet ; allen de wagen in op weg naar een Belgisch militair kerkhof; we maken hier een kleine wandeling, individueel… 

om nadien terug te verzamelen ; de beleving van het moment aan mekaar te verwoorden…

Hier brengen we hen het verhaal van de Canadese dichter-soldaat John McCrae en zijn wereldberoemde gedicht : ‘In Flanders Fields’.
Het verhaal van de klaprozen op het slagveld, ‘the poppies’.

We luisteren naar het dagboek van Raoul en naar getuigenissen van bewoners uit de Westhoek.

Duitse begraafplaats (Langemark)

Op weg naar Langemark ; naar één van de vier Duitse militaire begraafplaatsen (naast Vladslo, Hooglede en Menen) ; ook wel het ‘Studentenfriedhof’ genoemd ; hier rusten 41000 (!) gesneuvelden.

Eerst korte uitleg over hoe een begraafplaats als dit tot stand is gekomen.
Wie zijn deze doden ?

Korte individuele beleving tijdens een kleine wandeling.

We verzamelen ; wie wil iets kwijt ?

We luisteren opnieuw naar het dagboek van Raoul en naar getuigenissen van bewoners uit de Westhoek.

Australische  begraafplaats (Polygone Wood)

Daarna rijden we naar Polygone wood.  We hebben al een Belgisch kerkhof gehad, een Duits, nu een Brits (Australië).  We laten de kinderen opnieuw tijdens een  individuele wandeling, impressies opdoen ; de avondschemering komt op ; het kan een intens moment zijn.

We verzamelen onder ‘het zwaard’ ; hier laten we het lied ‘Standing in line’, horen.  Eerst wat uitleg : het ‘in rij staan’ verwijst naar
-    het in rij staan om zich op te geven als soldaat ; om dat kleine landje te gaan bijstaan ; om die grote beer te stoppen ; een kwestie van maanden (met kerst zijn we weer thuis) …
-    het in rij staan, wachtend op het bevel om uit de loopgracht te kruipen, het spervuur tegemoet…
-    de witte grafstenen, uit de groeven van Portland, identiek op elke van de 170 Britse kerkhoven in de Westhoek ; volgens Britse precisie mooi op lijn… 

Naar heem in Zonnebeke: 't Lotegat

Bezoek de website .

Menenpoort (Ieper)

Na het eten en het installeren bezoeken we de Menenpoort. Tienduizenden Britse soldaten zijn hier voorbij gekomen  op weg naar het front dat voor de meesten van hen hun graf werd.  Bijna 54 900 namen van vermiste soldaten van het Britse Gemenebest zijn aangebracht op de wanden van de poort, opgetrokken in de vorm van een Romeinse triomfboog.

Even voor achten sterft hier iedere avond alle geluid weg en komt het verkeer tot stilstand omdat de poort voor het verkeer wordt afgesloten.  Om acht uur precies stellen hoornisten zich onder de koepel op en blazen het laatste appel ‘The last post’.  Iedere avond ‘same procedure’, een amper tien minuten durende ceremonie, al ruim vijfenzeventig jaar lang.  Iedere avond staan er heel wat mensen onder de poort, jong en oud, inwoners van Ieper en toeristen, veel Engelsen, weinig Duitsers.
Na het klaroengeschal, is er telkens één of andere vereniging, organisatie van ‘overzee’ of uit Vlaanderen, die instaat voor het voordragen van de vierde strofe van het gedicht van Laurence Binyon ‘For the Fallen’ (reeds geschreven in 1914) :


‘Thay shall grow not old, as we that are left grow old :
Age shall not weary them, nor the years condemn.
At the going down of the sun and in the morning,
We will remember them.’

En de omstanders – klas 5 en 6 van Het Reuzenhuis incluis - bevestigen het met het refrein :
‘Yes, we will always remember them.’

Na het bezoek aan de Menenpoort, gaan terug naar het heem.

home   |   dag 2   |   dag 3